بافت فرسوده یکی از آسیبهای جدی در شهر قم محسوب میشود، محدودهای 1500 هکتاری که چهره شهر را دگرگون و امنیت جانی و مالی شهروندان را به خطر انداخته است.
به گزارش پایگاه خبری تحلیلی دیدار قم، بافت فرسوده یکی از مشکلات اساسی شهر قم از دیرباز تاکنون بوده، خانههایی که سالهاست از عمر مفیدشان گذشته و هر لحظه بیم فرو ریختنشان میرود اما برای نوسازی این محدودهها که به گفته معاون شهرسازی و معماری شهرداری قم وسعتشان به ۱۵۸۰ هکتار میرسد، نمیتوان منتظر نشست تا مالکان تک به تک وارد عمل شوند، اگر کار بدین سال پیش رود، دهها سال طول میکشد و بافت فرسوده به تدریج وسعت بیشتری هم پیدا میکند.
مشکل دیگری که در این بین هویداست، وجود ۳۰۰ هکتار بافت تاریخی در همین محدوده است، بناهایی که گاه به ثبت ملی هم رسیدهاند اما در عمل، هیچ اقدامی برای تعمیر و نگهداری آنها صورت نمیگیرد و حتی شاهد فروش آنها برای احداث بناهای چند طبقه ناهمگون با سایر ابنیه تاریخی هستیم.
از دیگر سو مشوقهای بافت فرسوده پاسخگوی هزینههای ساخت خانه در شرایط اقتصادی امروز نیست به طور طبیعی، سرمایهگذاران و ساکنان همان مناطق نیز انگیزهای برای این کار ندارند البته آنچه سرمایهگذاران را برای ورود به این حوزه دلسردتر میکند، محدودیت ارتفاع در بافتهای فرسوده و تاریخی هم هست، محدودیتی دست و پا گیر که در بافت تاریخی شامل همکف و اول و در بافت فرسوده در بهترین حالت چهار طبقه است، حال در شرایطی که قیمت زمین سر به فلک گذاشته و تراکم، تا حدی میتواند از بار مالی این بخش بکاهد، محدودیتهای این چنینی عملا راه را بر نوسازی بافت فرسوده بسته است.
محدودیتها البته به ارتفاع محدود نمیشوند، شروطی همچون عرض معبر بالای ۱۰ متر و عرصه بالای ۲۵۰ متر و تأمین پارکینگ به تعداد کافی، موجب شده ۹۰ درصد پروانههایی که در بافت فرسوده صادر میشوند عملا به سه طبقه محدود باشند تا بتوانند مشوقهای لازم را دریافت کنند و نکته حائز اهمیت هم این است که به گفته سرمایهگذاران، هزینه ساخت بنا در این محدودهها گاه بیشتر از سایر مناطق است زیرا شرایط و مشکلات حمل و نقل در بافت فرسوده افزونتر از سایر محلهاست.
در شرایطی که اقتصاد کشور حالت کاذب به خود گرفته و سود چند صد درصدی در برخی معاملات وجود دارد، افراد اندکی حاضر میشوند حتی با وجود مشوقهایی همچون تخفیف ۷۵ درصدی در عوارض، سرمایه خود را در بافت فرسوده هزینه کنند و منتظر فروش خانههای جدید بمانند زیرا این اعداد و ارقام به مراتب کمتر از سود بازارهایی همچون طلا، سکه و دلار هستند.
اینجاست که سیاستگذاریهای بلندمدت با نگاه دوراندیشانه و کلان به مسائل شهری، نقش بسزایی خواهد داشت و میتواند موجب رونق ساخت و ساز در شهرها به خصوص در بافت فرسوده شود.
- نویسنده : صدرالدین فلاح