در منطقه چهار در مسیر تبدیل به قطب گردشگری و اقتصادی شهر قم گام‌های اساسی برداشته شده است.
به گزارش پایگاه خبری تحلیلی دیدار قم، سالاریه یکی از محلات شهر قم است که همه به آب و هوای متبوع و پارک معروفی که سال‌های دور در آن وجود داشت می‌شناسند. محله‌ای که در منطقه چهار شهری قم واقع شده و در کنار زنبیل‌آباد، بنیاد، بلوارامین، گلستان و… بخشی از محلات توسعه‌یافته و جدیدالاحداث شهر را تشکیل می‌دهند. منطقه چهار شهر قم یکی از مناطق برخوردار شهر است که اگرچه محلات محرومی هم در آن وجود دارد اما به طور کلی به سبب امکانات و زیرساخت‌های مطلوبی که طی سال‌های اخیر در این منطقه ایجاد شده، هم ساخت و ساز در آن رونق قابل توجهی دارد و هم امکانات شهری از جمله پارک‌ها، زیرساخت‌های حمل و نقل و ترافیک و… در آن مطلوب‌تر است.
با وجود توسعه‌یافتگی این منطقه، طی ۶ سال گذشته به نسبت دیگر مناطق شهر، تحول عظیمی در سرانه‌های خدماتی و عمرانی در منطقه چهار قم شکل گرفته است، از احداث باغ هزارهکتاری و تله‌سیژ بوستان علوی گرفته تا احداث تقاطع شهدای مدافع حرم، بلوار آیت‌الله بروجردی، بلوار حضرت خدیجه و… که این منطقه را به شاخص‌ترین منطقه شهر قم تبدیل کرده است. به همین خاطر و برای اطلاع از تحولات شکل‌گرفته در این منطقه و آگاهی از اقدامات شهرداری در این زمینه با مهدی اصفهانیان مقدم مدیر منطقه چهار به گفت‌وگو نشسته‌ایم.
منطقه چهار شهر قم یکی از شاخص‌ترین مناطق از نظر سرانه‌های فضای سبز است؛ طی ۶ سال گذشته چه تحولاتی در این زمینه در منطقه رخ داده است؟
شهرداری منطقه چهار در راستای تحقق اسناد راهبردی چشم‌انداز قم و تدابیر مدیریت شهری و بودجه مصوب، طی ۶ سال گذشته اقدامات خوبی در راستای ارتقا کمی و کیفی خدمات شهری انجام داده است.
به سبب توجه ویژه و اختصاص اعتبارات مطلوب به این منطقه طی ۶ سال گذشته سرانه فضای سبز منطقه دوبرابر شده است. در بخش هزینه‌کرد نیز رویکرد جدی در برون‌سپاری داشتیم به همین خاطر نیروهای امانی بیش از ۵۰ درصد کاهش یافته و به نیروهای پیمانکاری افزوده شده است و مدیریت خوبی بر هزینه‌ها انجام شده است.
بوستان نرگس به وسعت ۸ هکتار ویژه بانوان فعال بوده و شاخص‌ترین بوستان بانوان شهر است و امکانات قابل توجهی در آن در اختیار شهروندان قرار گرفته است. طی این سال‌های بیش از سه میلیارد تومان برای تقویت امکانات این بوستان هزینه شده است.
با توجه به توپوگرافی منطقه چهار افزایش فضای سبز نقش بسیار موثری در تلطیف هوای کل شهر دارد و به همین منظور اقدامات قابل توجهی در این زمینه انجام شده است.
با توجه به شرایط خاص اقلیمی قم تلاش در این سال‌ها بر استفاده از گیاهانی متناسب با اقلیم شهر بوده است؛ از طرفی با توجه به بحران کم‌آبی کاشت گونه‌هایی در دستور کار است که کمترین مصرف آب را داشته باشند و عموماً نگاه ویژه‌ای به کاشت درختان مثمری چون انار، زیتون، انجیر، عناب و… شده است. از سال ۹۴ بالغ بر ۳۵۰ هزار اصله درخت در سطح منطقه چهار کاشت شده است.
در این سال‌ها با توجه به هزینه بالای خریداری گل و گیاه برای کاشت در شهر، تلاش شد تولیدات در شهرداری افزایش یافته و گونه‌های مقاوم و کم‌آّب تولید شده و به کار گرفته شود؛ از سال ۹۴ استفاده از چمن در منطقه انجام نشده و بیشتر از گل و گیاه برای زیباسازی فضای سبز استفاده می‌شود. در شهرداری منطقه چهار ۹۰ درصد گل و گیاه مورد استفاده فضای سبز خودمان تولید می‌کنیم. با اقداماتی که در سال‌های اخیر انجام شده عرصه‌های فضای سبز به صورت تانکری آبیاری نمی‌شوند و تمام سطح فضای سبز منطقه با سیستم مکانیزه آبیاری می‌شوند.
۶ مخزن بتنی ۴۰۰ مترمکعبی و سه مخزن پیش ساخته ۲۰۰ مترمرکعبی ساخته شده تا این سیستم مکانیزه محقق شده و از چاه‌ها بیش از ۱۵ کیلومتر لوله‌گذاری انجام دادیم تا آبیاری شبکه آب خام هم توسعه یابد.
۷۰ درصد آبیاری عرصه‌های فضای سبز از طریق شبکه آب خام انجام می‌شود. ۲۰۰ هکتار توسعه بوستان جنگلی حاشیه بلوار آیت‌الله بروجردی از سال ۹۴ تاکنون صورت گرفته است.
وضعیت منطقه چهار از نظر مدیریت پسماند و نظافت شهری چگونه است؟
با توجه به اهمیت حفظ نظافت شهری، کارهای مختلفی در حوزه مدیریت پسماند پیگیری کردیم که از آن جمله آموزش تفکیک از مبدأ از درب منازل و برون‌سپاری فعالیت‌های مرتبط به این بخش بود. طی این سال‌ها تلاش زیادی برای کاهش تولید زباله شده و از طرفی محور کاری حوزه مدیریت پسماند تفکیک از مبدأ بوده و به همین خاطر میزان تولید پسماند کاهش داشته و تفکیک از مبدأ افزایش داشته است.
در واقع با تکیه بر آموزش اقشار مختلف مردم با محوریت کاهش تولید زباله طی این سال‌ها به شرایطی رسیده‌ایم که تقریباً روزانه ۳۰ تن از تولید زباله در منطقه کاسته شده است. آموزش‌هایی که در سطح مدارس، مساجد و صنوف داشتیم کمک زیادی به تقویت ظرفیت‌های مدیریت پسماند در منطقه کرده و توانستیم مشارکت شهروندان را در این زمینه دو برابر کنیم.
در زمینه بازیافت و تفکیک از مبدأ نیروهای ما در سال‌های اخیر افزایش چشم‌گیری داشته تا بتوانیم کنترل و مدیریت پسماند و صرفه‌جویی هزینه را در این زمینه محقق کنیم.
در سه سال گذشته ۶ میلیارد تومان در کاهش نیروی انسانی صرفه جویی شده است. البته دلیل افزایش هزینه‌ها، افزایش تورم و حقوق و مزایای کارگران و مکانیزاسیون سیستم جمع‌آوری پسماند و نظافت شهری بوده است.
منطقه چهار از نظر تنظیف محیط شهری و مدیریت پسماند یکی از مناطق شاخص شهر است که این امر با مشارکت تمام شهروندان محقق شده است.
در حوزه ایمنی اصناف و ساختمان‌ها چه اقداماتی در منطقه انجام شده است؟ چقدر در حوزه رفع مشکل آبگرفتگی معابر کار کرده‌اید؟
با توجه به حجم بالای ساخت وساز در منطقه چهار یکی از اولویت‌هایی که در همان ابتدای ساخت و ساز در دستور کار داشتیم رعایت نکات ایمنی بوده است. در همین راستا سازمان آتش‌نشانی آموزش‌های لازم را مکرر ارائه کرده و طی یک چک‌لیست نواقص و مسائل مختلف را به همشهریان و صنوف و مجتمع‌های تجاری عنوان می‌کنند.
در حوزه آبگرفتگی نیز با محوریت حذف این مشکل از معابر و تقویت سفره‌های زیرزمینی، از سال ۹۴ تا ۹۹ تعداد چاه‌های جذبی شبکه معابر افزایش چشم‌گیری داشته است. در فضاهایی هم که پس‌زدگی انهار داشتیم شبکه انهار تعریض یا افزایش عمق داده شده است. یکی از مشکلاتی که در منطقه وجود داشتی ورودی آب‌های سطحی شهرک مهدیه به بلوار غدیر بود که طی یک پروژه این آب‌ها با احداث کانال عرضی به بلوار زائر منتقل شد و دیگر مشکل آبگرفتگی در بلوار غدیر نداریم. اجرای ۳۰۰ متر دیواره در بلوار شهید عماد مغنیه برای جلوگیری از انتقال آب از دامنه کوه به سطح معبر از دیگر پروژه‌های اجراشده بوده است.
منطقه چهار یکی از مناطق شاخص شهر از لحاظ فعالیت‌های عمرانی و ترافیکی است؛ اقدامات این بخش را تشریح کنید؟
از سال ۹۴ تا سال ۹۹ بیش از ۳۷۰ میلیارد تومان برای پروژه‌های شاخص منطقه هزینه شده که شامل ۲۱ پروژه بوده است. این پروژه‌ها نقش بسزایی در تقویت سرانه‌های خدماتی منطقه در حوزه‌های مختلف داشته و رضایت‌مندی شهروندان را افزایش داده است. احداث مسیر دسترسی به مسجد خضرنبی از جمله پروژه‌هایی بود که سال‌ها در دست اقدام داشتیم و سال ۹۹ با اعتبار یک میلیارد تومان انجام شد.
در حوزه ترافیکی نیز از سال ۹۴ بالغ بر ۶۶ طرح اصلاح هندسی در منطقه اجرا شده است. حدفاصل میدان مفید تا خیابان فجر هم خط ویژه دوچرخه اجرا شده که ادامه آن نیز اجرا خواهد شد. ۱۱ پل عابر پیاده هم در ۶ سال گذشته در منطقه احداث کرده‌ایم.
وضعیت منطقه ۴ از لحاظ سرانه‌های فرهنگی ورزشی چگونه است؟ چقدر تلاش شده ارتباط شهرداری با شهروندان و محلات بیشتر شود؟
جمعاً در ۶ سال گذشته ۱۰۸ میلیارد تومان هزینه احداث ابنیه بوستان‌ها بوده و ۴۱ ست ورزشی در بوستان‌ها نصب کرده‌ایم تا خدمات بهتری به مردم در این بخش ارائه شود. سالن ورزشی منطقه نیز در محدوده میدان جوان در دست احداث و تکمیل است و به زودی به بهره‌برداری می‌رسد.
در حوزه فرهنگی نیز اقدامات قابل توجهی در منطقه انجام شده که از آن جمله ساخت المان‌های متناسب با جایگاه و شرایط شهر مقدس قم به عنوان ام‌القرای جهان تشیع بوده است؛ در این راستا ساخت المان شهدای گمنام در محوطه صدا و سیمای مرکز قم به عنوان یک نماد شاخص صورت گرفت. برای تببین نام و یاد بزرگان و علمای قم نیز المان مراجع عظام تقلید در میدان مرجعیت و المان شهید آوینی در بلوار شهید آوینی اکران شد.
در راستای دستیابی به شاخص‌های جهان‌شهر شیعی از سال ۹۸ بالغ بر ۵ قطعه زمین به مساحت ۲ هزار و ۵۰۰ مترمربع برای احداث مسجد در محلات واگذار شده که این مساجد به کانون اصلی در این محلات مهم تبدیل خواهند شد. برای کلیه پروژه‌های عمران شهری علاوه بر پیوست‌های زیست‌محیطی، پیوست فرهنگی نیز در دستور کار بوده که از آن جمله می‌توان به بوستان کوثر اشاره کرد که یکی از بوستان‌های موضوعی دفاع مقدس در کنار آن ایجاد شده است.
همکاری کاملی با مساجد، هیئات مذهبی و تشکل‌ها داشتیم و شهرداری هم محور تأمین بسیاری از هزینه‌های آذین‌بندی مراسمات و آذین‌بندی مجموعه شهر است. در راستای حمایت از برخی صنوف و مشاغل خانگی و حمایت تولیدات داخلی هم، چندین نوبت موافقت احداث نمایشگاه‌های عرضه محصولات در سطح بوستان‌های منطقه صورت گرفت.
وضعیت توسعه شهری و ساخت و ساز منطقه ۴ چگونه است؟ این منطقه به سبب توسعه‌ها ساخت و ساز گسترده چقدر در حوزه سیما و منظر کار کرده است؟
در طرح تفضیلی قبل بلندمرتبه‌سازی تا بیش از ۱۴ طبقه هم مجاز بود اما در طرح تفضیلی جدیدی که سال ۹۸ ابلاغ شده حداکثر طبقات در بلوار غدیر ۷ طبقه با سطح اشغال ۵۰ درصد است که همین امر جذابیت سرمایه‌گذاری در این بخش را کاهش داده است.
محورهای تجاری خدماتی منطقه نیز شامل بلوار آیت‌الله صدوقی، بلوار محمدامین، عطاران، خیابان شهید اخلاقی، بلوار غدیر، خیابان دانیال نبی است. در این پهنه‌ها ۱۳۱ پروانه به متراژ ۲۹۵ هزار مترمربع صادر شده است.
۲۶ هکتار بافت فرسوده و ۱۷۲ هکتار سکونتگاه غیررسمی در منطقه داریم که از سال ۹۴ بالغ بر ۱۸ پروانه به مساحت ۴ هزار و ۶۷۶ مترمربع در بافت فرسوده منطقه صادر شده است.
در بخش سیما و منظر نیز با توجه به شرایط فرهنگی و اقلیمی قم، می‌طلبد که اولویت نماسازی در شهر با استفاده از سنگ و آجر باشد و در همین راستا کمیته سیما و منظر تشکیل شده که ضوابط نما و منظر را تدوین کرده و در همین راستا الگوهای خوبی هم به مردم ارائه می‌شود. در حال حاضر هم چند مورد تغییر و اجرای نمای ایرانی اسلامی در منطقه صورت گرفته است.
با توجه به افزایش قیمت زمین در مجموعه منطقه چهار و در راستای طرح تفضیلی شهر و محلاتی که در منطقه شکل گرفته، ساماندهی و ممیزی املاک منطقه انجام شده و تلاش داریم بر این اساس اطلس محلات را نیز تهیه کرده و پروژه‌های بیشتری در محلات اجرایی کنیم. تلاش داریم با برنامه‌ریزی صورت گرفته تا سال ۱۴۰۵ اطلس محلات منطقه را نهایی کنیم.
وضعیت بخش سرمایه‌گذاری و درآمدها و هزینه‌های منطقه چهار چطور است؟
اولین پروژه سرمایه‌گذاری شهرداری منطقه چهار با کاربری مسکونی تجاری در زمینی به مساحت هزارو ۸۲۷ مترمربع با ۱۰ طبقه روی پیلوت در کوچه ۵۵ بلوار غدیر با اعتبار ۳۴ میلیارد تومان که سهم شهرداری ۳۷٫۵ درصد خواهد بود اجرایی شده که تا پایان ۱۴۰۰ امید داریم عملیات عمرانی آن تکمیل شود.
بودجه منطقه طی ۶ سال گذشته حدود دو برابر شده و البته با وجود این افزایش تلاش ما بر کاهش هزینه‌های جاری و افزایش هزینه‌های عمرانی بوده تا بتوانیم خدمات بهتری به مردم ارائه کرده و توسعه شهری را محقق کنیم. با توجه به شرایطی که وجود داشته و رکود ساخت و ساز افزایش درامدهای شهرداری منطقه چهار در پی خدمات گسترده محقق شده است.
منطقه ۴ به سبب ظرفیت‌های بالایی که دارد در آینده می‌تواند قطب گردشگری شهر باشد؛ در این راستا چه اقداماتی انجام شده است؟
با توجه به نبود جاذبه‌های گردشگری در شهر قم و لزوم تلاش برای تقویت امکانات تفریحی و گردشگری شهر و افزایش ماندگاری زائرین در شهر، یکی از اقدامات اساسی درمنطقه چهار در راستای سند چشم‌انداز شهر قم، احداث باغ پرندگان بود. از دیگر پروژه‌های این بخش احداث باغ‌موزه دفاع مقدس و بوستان موضوعی با محور شهید و شهادت و بوستان هزارهکتاری قم است. هتل‌ها و مجتمع‌های تجاری ویژه‌ای که در منطقه هم ایجاد شده زیرساخت‌هایی هستند که در راستای افزایش ماندگاری زائرین در شهر اجرا شده‌اند.
چه ویژگی‌هایی در مدیریت فعلی شهر قم موجب تحقق برنامه‌ها و تحول در حوزه‌های مختلف خدمات‌رسانی به شهروندان شده است؟
دکتر سقائیان‌نژاد سابقه عظیمی در حوزه مدیریت شهری داشته و در دوره ۶ ساله مدیریت در شهر قم با تکیه بر تجربه و تخصص علمی و دانشگاهی، موفقیت‌های زیادی را کسب کرده‌اند. شاخص‌ترین ویژگی دکتر سقائیان‌نژاد مدیریت علمی، اقتدار و اخلاق‌مداری است. در حوزه‌های عمرانی، خدماتی، رضایت شهروندی، جلب اعتماد عمومی، نظم و انضباط مالی، بودجه‌محوری و قانون مداری تحولات زیادی در ۶ سال اخیر شکل گرفته است.
- نویسنده : محمدرضا آقاباقری
