عضو دوره پنجم شورای شهر قم گفت: آنچه امروز از انضباط شهری در قم مشاهده می‌شود، نتیجه نگاه تعاملی شورا با مدیریت شهری است.
به گزارش پایگاه خبری تحلیلی دیدار قم، محوریت شورا در نظام اسلامی بر مبنای پرهیز از تمرکز قدرت و روی آوردن به مشارکت اجتماعی است. مشارکت اجتماعی را می‌توان به معنای حضور جدی، فعال، آگاهانه مردم در فعالیت‌های اقتصادی، اجتماعی دانست. یکی از ابعاد مشارکت اجتماعی مشارکت درمدیریت شهری است. مدیریت شهری، مفهوم نوینی است که پس از پیروزی انقلاب اسلامی و مطرح شدن شوراها در فصل هفتم قانون اساسی وارد گفتمان سیاسی و اجتماعی جامعه ایران شد.
شورای شهر به عنوان نماد مشارکت مردم در اداره شهر با مشارکت دادن مردم مومن و متخصص، زمینه رشد و شکوفایی شهر‌ها را فراهم می‌آورند. تصور عمومی که از شورای شهر در ایران وجود دارد آن را محدود به نظارت بر عملکرد شهرداری قلمداد می‌کند. حال آن که مسئله مدیریت شهری فراتر از امور شهرداری و شامل کلیه مسائل مربوط به یک شهر اعم از گسترش کالبدی، توسعه فضای سبز، امکانات رفاهی و تفریحی و سایر موارد مربوط به شهر می‌شود. هم‌اکنون در آستانه آغاز کار ششمین دوره شورای اسلامی شهر قم هستیم و به جهت آگاهی از اقدامات انجام شده در دوره پنجم، به حسن طلائی عضو دوره پنجم شورای شهر قم به گفت‌وگو نشسته‌ایم.
شورای پنجم در حوزه سیاست‌گذاری و قانون‌گذاری در چهارسال فعالیت خود چه اقداماتی را انجام داده است؟
شورا در حوزه سیاست‌گذاری امور شهری فعالیت می‌کند و بستر و مسیر را برای کارهای شهری هموار کرده و می‌توان مهم‌ترین نقش شورا را در انتخاب شهردار و تدوین و تصویب بودجه شهرداری و سازمان های تابعه آن دانست.
با در نظر گرفتن اولویت‌ها و نیازهای شهر سیاست‌گذاری امور شهری انجام می‌شود. وظایف شورا دردو بخش نظارتی و قانون‌گذاری خلاصه شده و در قانون می توان ۴۰ وظیفه برای شورا برشمرد و البته تازمانی که لایحه مدیریت یکپارچه شهری عملیاتی نشودمجموعه فعالیت‌های شورا معطوف به فعالیت‌های شهرداری خواهد بود.
شورا در این سال‌ها توانسته با رویکرد مناسبی که با توجه به برنامه و چشم انداز داشته گام‌های خوبی را در راستای سیاست‌گذاری مدیریت شهری و نظارت بر عملکرد شهرداری داشته باشد. یکی از اولویت‌هایی که شورای پنجم در این سال‌ها پیگیری کرد بحث اتمام پروژه‌های نیمه‌تمامی بود که مردم را با مشکل مواجه کرده بود. خصوصا در مناطق محروم شهر ما خیابان‌هایی داشتیم که سال‌ها نیمه‌تمام رها شده بود وبازگشایی آنها گره بسیاری از مشکلات مردم را باز می کرد و در همین راستا شورا عزم ویژه‌ای برای تکمیل تملکات و بازگشایی آنها قرار داد و خوشبختانه بخش زیادی از آنها نیز به سرانجام رسید.
مهم‌ترین سیاست‌ها، رویکردها و اولویت‌های شورای شهر در دوره پنجم چه بوده است؟
در بحث پروژه‌های عمرانی امروز شاهد رضایت نسبی شهروندان هستیم چراکه بیش از ۷۰ درصد بودجه شهرداری عمرانی است و سال گذشته ۶ مرحله افتتاح پروژه انجام شد و تقاطع‌های ویژه‌ای اجرا گردید.
هیچ پروژه‌ای این سال‌ها نیمه کاره رها نشد و سعی شد تمام پروژه‌ها تکمیل شود، البته سه پروژه منوریل، شهید کاظمی و سامان‌سازان سال‌هاست نیمه کاره رها شده که از عهده مدیریت شهری خارج است. منوریل یک پروژه فرااستانی است و خارج از توان مدیریت شهری است و هیچ برد حمل و نقلی نیز در شرایط فعلی در شهر قم ندارد و شهرداری این حجم بودجه برای این پروژه هزینه نخواهد کرد.
پروژه شهید کاظمی نیز درگیر مسائل حقوقی است که پیگیر هستیم تا مشکل حقوقی حل شود و پروژه سامان‌سازان نیز درگیر مسائل حقوقی ورشکستگی سرمایه گذار است.
توسعه زیرساخت‌ها در این ۴ سال از اصلی‌ترین اهداف شورای شهر بوده است. بسیاری از خیابان‌های بن‌بست شهر بازگشایی شده و ۱۰ خیابان تاکنون تعیین تکلیف شده است. ۱۷ پروژه تقاطع غیرهمسطح تکمیل شده است.
چه اقدامات شاخصی در دوره پنجم شورای اسلامی شهر انجام شده است؟
در حوزه فضای سبز پیشرفت قابل توجهی داشتیم و در حال حاضر در جایگاه سوم از نظر سرانه‌های فضای سبز هستیم. فضای سبز یکی از شاخص‌های توسعه است که تاثیر زیادی در تامین رفاه و آرامش و تفریح جامعه دارد. با توجه به اقلیم شهر قم گام بلندی در شهر در اینزمینه برداشته شده و تلاش داریم در برنامه ۱۴۰۴ سرانه به بیش از ۲۶ مترمربع برسد.
در راستای افزایش ماندگاری زائرین در شهر قم، نگاه ویژه‌ای در سال های اخیر به توسعه زیرساخت‌های تفریحی گردشگری شد که از آن جمله احداث پارک هزارهکتاری شهر قم است. احداث شهربازی غدیر نیز در راستای توسعه زیرساخت‌های گردشگری شهر بوده است.
روزانه ۷۰۰ تن زباله در شهر جمع‌آوری می‌شود و طی این سال‌ها از دفن زباله جلوگیری شده و بیش از ۳۰۰ تن زباله تبدیل به کود می‌شود که تلاش بر این است تا پایان سال این آمار دو برابر شده و مابقی نیز در مبدا تفکیک شود. امحاء پسماندهای بیمارستانی نیز دغدغه مدیریت شهری بوده و در این زمینه نیز تدابیری صورت گرفته است. در مجموع عملکرد شورای شهر در حوزه‌های مختلف قابل قبول و در مسیر پیشرفت بوده است.
عملکرد چهارساله دوره پنجم شورای اسلامی شهر قم چقدر مطابق با برنامه قم ۱۴۰۰، چشم‌انداز شهر و اسناد بالادستی بوده است؟
با توجه به تصویب چشم انداز ۲۰ ساله شهر و تدوین برش‌های ۵ ساله آن با عنوان قم ۱۴۰۰ طی دوره چهارساله شورای پنجم، اقدامات در مسیر تحقق برنامه بوده است؛ ما تلاش کردیم سیاست‌ها وبرنامه‌ها مطابق با این برنامه‌ها پیش رود تا شاخص‌های پیش‌بینی شده در آن محقق شود. به طور کلی در پایان برنامه اول می‌توان گفت بیش از ۶۰ درصد آن محقق شده و آسیب‌های آن احصا شده و در برنامه دوم تلاش بر این است که این آسیب‌ها به حداقلرسیده و تحقق پذیری آن بالاتر رود.
یکی از مشکلات مدیریت شهری نبود مدیریت یکپارچه و تعامل نامطلوب با دستگاه‌های دیگر است. شورا در دوره پنجم چقدر توانسته بستر تعامل بین مدیریت شهری و نهادهای دیگر را فراهم کند؟
مطابق قانون اساسی وقانون شوراهای اسلامی، نقش اصلی در مدیریت شهری برعهده شوراهای اسلامی شهر گذاشته شده است. شورای شهر به منظور پیشبرد برنامه های اجتماعی، اقتصادی، عمرانی، بهداشتی، فرهنگی، آموزشی ودیگر امور رفاهی با همکاری مردم برای نظارت بر امور شهر تشکیل می شود و شورا وسیله خدمت و همکاری و همیاری برای بهتر زیستن در محیط شهری و روستایی است و از دیگر سوی حل مشکلات در حوزه شهری نیز از طریق نظام یکپارچه و جامع مدیریت شهری امکانپذیر است که با این امر معضلات بخشی نگری در حوزه های مختلف شهری مرتفع خواهد شد.
در اینجا نقش شوراها به عنوان پارلمان محلی می تواند این جایگاه را از شورای شهرداری به شورای شهر ارتقا داده و مدیریت چندپاره شهری را یکپارچه کند؛ این درحالی است که در شرایط موجود، شوراها فقط شورای شهرداری محسوب می شوند که فقط می توانند در اموراتی مانند شهرسازی، مسایل عمرانی، رفت و روب، پارکها و فضای سبز شهری دخالت و نظارت داشته باشند.
با این وجود اصل رویکرد شورا در سال های اخیر تعامل با نهادهای مختلف برای پیشبرد برنامه‌های مدیریت شهری بوده است؛ اینکه در سال های اخیر نظم خوبی در امور شهری برقرار شده نتیجه تعامل مدیریت شهری با نهادهای مختلف است و از اختلافات تاحدود زیادی کاسته شده و فضای تعاملی برقرار شده است.
شهرداری با همین نگاه در این دوره مدیریتی توانسته پروژه ها را بدون توقف با این شرایط اقتصادی کشور پیش ببرد و بسیاری از پروژه هایی که چند دهه باقی مانده بود رابه سرانجام برساند و رضایت عمومی را کسب کند.
عملکرد شهرداری قم را به طور کلی چطور ارزیابی می‌کنید.
افزایش سرانه فضای سبز و فضاهای تفریحی یکی از دغدغه‌های اصلی و مطالبات شهروندان بوده و مدیریت شهری توانسته در این سال‌ها به خوبی به این مساله بپردازد و رضایت مردم را کسب کند. در واقع در حوزه فضای سبز طی سال‌های اخیر تحول ویژه‌ای در شهر قم رخ داده و سرانه از حدود ۱۳ مترمربع به بیش از ۲۰ مترمربع رسیده است که نشان از عزم ویژه در حوزه توسعه و تقویت سرانه‌های فضای سبز دارد. قم به دلیل اینکه در گذشته در زمینه فضای سبز در آن به طور ویژه کار نشده کمبودهای بسیاری دارد و محدودیت منابع آبی و خاکی نیز به مشکلات این بخش افزوده است. با این وجود در این سال‌ها با کار علمی و مطالعاتی باب خوبی در حوزه توسعه فضای سبز باز شده و خصوصا در حاشیه شهر بوستان‌های بزرگی احداث شده و نیاز است این بوستان ها با محوریت محلات شهر نیز توسعه یابد.
در وهله دوم در شهرداری هم انضباط و نظم مالی خوبی برقرار شده است. در کنار این نظم مالی شاهد شفافیت عملکرد هستیم که مورد انتظار شورا نیز بوده و البته تا نقطه مطلوب فاصله دارد ولی مسیری که آغاز شده به سمت شفافیت است. با حضور اعضای شورا به عنوان ناظر در مناطق و سازمان‌ها نیز این شفافیت عملکرد وجهه بهتری پیدا کرده و شاهد این هستیم که بررسی و تصویب عملکرد مالی شهرداری در موعد مقرر و حتی زودتر از موعد صورت می‌گیرد.
از نظر منطقه‌ای نیز شاهد پروژه‌های مختلف در سطح شهر هستیم و توازن منطقه ای برقرار شده است. امروز شاهدیم که در مناطق مختلف شهر خصوصا مناطق محروم پروژه‌های عمرانی با قدرت پیش می‌رود. در هشت منطقه شهر هشت پروژه ورزشی در حال اجرا بوده و می‌توان گفت کلان‌ترین پروژه‌های عمرانی نیز در مناطق محروم فعال است. در حال حاضر پروژه ادامه بلوار جمهوری در منطقه دو در حال اجرا بوده و تقاطع روحانیت نیز در حال انجام است. در منطقه ۶ نیز تقاطع ورودی جعفریه ساماندهی و اصلاح شده و بوستان‌های منطقه‌ای و محله‌ای نیز اجرا شده است.
نیاز آینده شهر که شورای پنجم کمتر به آن پرداخته چه بوده است؟
مهم‌ترین مساله ای که می توان گفت شورا کمتر به آن پرداخته بحث پارکینگ‌سازی در شهر بوده با وجود اینکه درامدهای زیادی از محل حذف پارکینگ کسب شده اما در زمینه پارکینگ‌سازی آنطور که باید کار نشده است. به نظر من شورای ششم باید به طور ویژه در این زمینه و تملک بوستان‌های منطقه‌ای کار کند.
- نویسنده : محمدرضا آقاباقری
