مورد اعتماد واقع شدن یکی از نیازهای عاطفی انسان است؛ یعنی انسان در درون خودش تمایل دارد مورد اعتماد دیگران واقع شود و دیگران روی او حساب باز کنند و بتوانند در موقع لازم به او تکیه کنند.
«اعتماد» مفهومی با بار معنایی مثبت مانند یگانگی، قابلیت، وفاداری، تعهّد، صداقت و امانت داری ارتباط پیدا می کند. مورد اعتماد واقع شدن یکی از نیازهای عاطفی انسان است؛ یعنی انسان در درون خودش تمایل دارد مورد اعتماد دیگران واقع شود و دیگران روی او حساب باز کنند و بتوانند در موقع لازم به او تکیه کنند.
این احساس آثار مثبتی دارد، از جمله اینکه به سلامت عاطفی کمک میکند و انرژی و احساس مثبت و شادابی و آرامش می دهد، مسؤولیت پذیری و دقّت را افزایش می دهد و همچنین به راندمان عملکرد می‌افزاید.
اعتماد رکن مهمی برای ایجاد رابطه ای مثبت بین زن و شوهر است. قبل از ازدواج و تشکیل خانواده و انتخاب همسر، اعتماد به طرف مقابل بجا نیست؛ بلکه در این مرحله باید با حساسیت چشم و گوشها را باز کرد و به تحقیق در مورد طرف مقابل پرداخت. اما بعد از وقوع عقد جای اعتماد هوشیارانه است. برخی گمان میکنند صرفاً با یک ازدواج مناسب، تمام مسائل حل می شود ولی این با واقعیت تطبیق ندارد و خیلی زود نادرستی آن روشن می شود. بعد از ازدواج باید با استفاده از هر فرصتی بذر اعتماد را کاشت و آن را پروراند تا بتوان از نتیجه¬ و ثمر شیرین آن بهره مند گردید. لذا زوجین باید مواظب گفته ها و عملکردهای خود باشند تا مبادا به اعتماد طرفین آسیبی وارد شود و انرژی هدر نرود و مجبور نشوند برای رفع سوء تفاهم هزینه های گزاف بپردازند.
یک زندگی زناشویی مطلوب همیشه باید یپذیریم که دیگران حق دارند به نحو معقول و متعارف بر ما نظارت داشته باشند؛ چرا که خود این نظارت از یک سو بر شفاف شدن امور کمک می کند و از سوی دیگر انگیزه بیشتری در درون خود ما برای رفتارهای استاندارد در پنهان و منظر دیگران ایجاد می کند. لذا نظارت بر یکدیگر بدون این که به حدّ افراط برسد مورد تأیید عقل است. امّا باید به گونه ای همراه با اعتدال باشد که به معنای بی اعتمادی تلقّی نگردد.
اعتماد طلبی نیست که همسرتان آن را به شما بدهکار باشد و مجبور به تأمین و پرداخت آن گردد؛ بلکه اعتماد چیزی است که باید با مدیریت صحیح بر خویشتن و مراقتب دائمی بر خود و نظارت بر عملکرد طرف مقابل آن را به دست آورد.
میزان نیاز به مورد اعتماد واقع شدن به طور طبیعی، با توجه به جنسیت زن یا مرد متفاوت است. در بخش مردان اشخاص بیشتر به مورد اعتماد قرار گرفتن اهمیت می دهند همان طور که به مورد پذیرش واقع شدن و مورد قدردانی قرار گرفتن زیادتر بها می¬دهند. امّا در بخش زنان معمولا اشخاص بیشتر به مورد علاقه قرار گرفتن، درک شدن و مورد احترام واقع شدن بیشتر بها می دهند. به طور مشخص نیاز به مورد اعتماد واقع شدن در مردان بسیار زیاد است و در مقابل نیاز به درک شدن و توجّه در زنان بسیار بالاست. از آنجایی که اغلب خانم ها و آقایان متوجه نیستند که نیازهای اولیه آنها با یکدیگر متفاوت است اشتباه مشابهی را انجام می دهند و آن این است که هر یک از طرفین همان چیزی را که خودش نیاز دارد به همسرش می دهد. مثلاً زن به خاطر علاقه و نیازی که به توجّه و درک شدن دارد مدام به همسرش توجه میکند و گمان می کند که همسرش از این کار وی خوشحال می¬شود و در نیتجه به خاطر این کارش باید قدردان او باشد ولی حقیقت این است که معمولا نه تنها نیاز مرد با این عمل روا نمی گردد بلکه ناراحت هم می شود؛ زیرا گمان می کند همسرش به او اعتماد نداشته و مدام مراقب اوست.
از مهارت‌ها و تکنیک‌های ایجاد اعتماد غافل نشویم
۱ـ گوش شنوا داشته باشیم: حرف های همسرتان را قطع نکنید. تلاش کنید حرفش را کاملاً دریافت و درک کنید. و گاهی برای این که به او اطمینان بدهید حرفش را شنیده اید حرفش را برای خودش تکرار کنید، مثلا بگویید چه جالب پس گفتنی این طور شد.
۲ـ از بیان مقصود به نحوی که بوی ملامت و نکوهش دارد یا به نحوی که موضع گیری و حمله کردن را تداعی کند دوری کنیم. گاهی بهتر است به جای شروع با قالب «تو چرا این طور گفتی» جملات خود را با «من» شروع کنیم تا پیوند و صمیمیت و اعتماد ایجاد کند. همچنین از پیام های دو پهلو یعنی اینکه کلام تان یک چیز باشد و لحن، زبانِ بدن و چهره تان چیزی دیگر پرهیز کنید.
۳ـ در زندگی زناشویی تان صداقت داشته باشید و حقیقت را بیان کنید. چیزی به نام دروغ مصلحت آمیز یا حقیقت نصفه و نیمه وجود ندارد؛ آنچه می گویید یا حقیقت دارد یا ندارد.
۴ـ از نیازها و علایق همسرتان اگاه باشید و فضا را طوری سالم بسازید که بتوانند پیوسته نیازهایتان در زندگی زناشویی را به هم اظهار کنید. برای این کار باید بر ترس رد شدن آن یا خجالت از بیان خواسته ها غلبه کنید.
۵ـ مثبت باشیم. روانشناسان معتقدند وقتی می خواهید حرفی منفی به همسرتان بزنید، نخست لازم است پنج مورد مثبت بگویید آنگاه مجاز هستید حرفی انتقادی بزنید. هرگز الفاظ ناخوشایند یا تحقیرآمیز به کار نبرید.
۶ـ نگذارید مشکلات تان حل نشده باقی بماند؛ چون در این صورت به تدریج، اعتماد نیز از بین می رود.
۷ـ تنها به موضوع مورد بحث بپردازید و مشکلات حل نشده گذشته را پیش نکشید.
۸ـ انصاف داشته باشید. گاهی نفس مشکل اهمیت زیادی ندارد ولی بیان و تجزیه و تحلیل غیرمنصفانه¬ آن کار را دشوار و دشوارتر می کند. خطاهای خود را بپذیرید و بر زبان بیاورید.
۹ـ به تعهّدات و قولهایی که میدهید اهمیت قائل باشید.
۱۰ـ در زمانی که همسرتان پیش شما نیست مثلا در مسافرتهای تنها او را بی خبر نگذارید و با او مرتب تماس بگیرید.
- نویسنده : سید جواد نورموسوی
