آیا واکسن ‌هراسان موفق شدند؟
آیا واکسن ‌هراسان موفق شدند؟

مدتی است روند تزریق واکسن در کشور رو به کاهش است که با توجه به فراهم بودن ظرفیت بالا برای واکسیناسیون، به احتمال زیاد این امر ناشی عدم تمایل گروه‌های زیادی از مردم برای انجام این کار است.

 

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی دیدار قم، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی امروز هم طبق معمول، آماری را از وضعیت بیماری کرونا در سراسر کشور اعلام کرد.

بر اساس اعلام این وزارتخانه در روز چهارشنبه ۲۶ آبان ۱۴۰۰، واکسن‌های تزریق شده در کشور از مرز ۱۰۰ میلیون دُز عبور کرده ولی آماری که در ادامه ذکر شده، نشان‌دهنده روند رو به کاهش مراجعه مردم برای تزریق واکسن است، روندی که از هفته‌ها قبل زنگ خطر آن به صدا درآمده بود.

مقایسه آمار اعلام شده توسط وزارت بهداشت از واکسیناسیون طی امروز و دیروز نشان می‌دهد روز سه‌شنبه ۲۵ آبان ماه، ۵۸۵ هزار و ۵۷۵ دوز واکسن در سطح کشور تزریق شده در حالیکه این رقم در روز بعد یعنی چهارشنبه، به ۵۴۶ هزار و ۶۵۲ دوز کاهش یافته است. مشاهده آمار واکسیناسیون در بازه زمانی یک هفته گذشته در هر روز نسبت به روز قبل نیز، همین روند کاهشی را نشان می‌دهد.

مثلا آمار کلی واکسیناسیون در روز دوشنبه ۲۴ آبان ماه امسال، ۶۰۲ هزار و ۱۹ دوز بوده که نسبت به روز بعد یعنی سه‌شنبه، ۱۶ هزار و ۴۴۴ دوز بیشتر است.

در روز ابتدایی هفته جاری یعنی شنبه ۲۲ آبان ماه هم رقم کلی تزریق واکسن در ایران، ۶۲۱ هزار و ۱۵۴ دوز بوده است.

این آمار در استان قم هم روندی کاهشی را نشان می‌دهد؛ در ۲۴ ساعت منتهی به بیست و سوم آبان ماه ۱۴۰۰ امسال، ۱۰ هزار و ۸۰ دوز واکسن در قم تزریق شده که این رقم در ۲۴ ساعت بعدی، به ۹ هزار و ۵۷ دوز و در روز بعد به ۸ هزار و ۶۷ دوز رسیده است؛ و میزان واکسیناسیون در ۲۴ ساعت منتهی به ۲۶ آبان، به رقم نگران کننده ۳ هزار و ۲۰۰ دوز رسیده در حالیکه به گفته مسئولان دانشگاه علوم پزشکی قم، ظرفیت تزریق روزانه ۳۰ هزار دوز واکسن در سطح استان فراهم است. (اینجا بخوانید)

کاهش تزریق روزانه واکسن در ایران نگران کننده است اما این، همه تراژدی نیست؛ مقایسه جداول منتشر شده از آمار واکسیناسیون ملی توسط وزارت بهداشت گویای حقیقت تلخ دیگری هم هست. اینکه همین میزان تزریق روزانه هم بیشتر مربوط به تزریق دوز دوم است و اصل میزان مراجعه مردم برای تزریق واکسن بسیار بیشتر از این موارد کاهش یافته و به روزانه حدود ۱۳۰ هزار نفر در سطح کشور رسیده است.

آمار واکسیناسیون

برای مشاهده تصویر در اندازه بزرگ روی آن کلیک کنید

آمار منتشر شده گویای این حقیقت هستند که تنها حدود یکصد و سی هزار نفر برای تزریق دوز اول مراجعه می‌کنند و بیش از ۸۰ درصد مراجعان، همان افرادی هستند که به واکسیناسیون اعتقاد داشته و حالا نوبت تزریق دوز دومشان فرا رسیده و اگر این روند ادامه یابد و همه افرادی که تاکنون واکسن زده‌اند، دوز دوم را هم تزریق کنند، میزان مراجعه افراد برای واکسیناسیون علیه کرونا حدود همان ۱۳۰ هزار نفر یا احتمالا کمتر خواهد بود.

میزان تزریق دوز اول واکسن در ۲۴ ساعت منتهی به چهارشنبه ۲۶ آبان، ۵۶ میلیون و ۱۳۵ هزار و ۵۲۴ دوز بوده که این رقم در روز قبل، ۵۵ میلیون و ۹۹۸ هزار و ۲۸۸ دوز، روز قبل‌تر ۵۵ میلیون و ۸۶۰ هزار و ۶۵ دوز و روز پیش‌تر، ۵۵ میلیون و ۷۳۲ هزار و ۶۶ دوز بوده است؛ تفاوت این ارقام چیزی بین ۱۲۷ تا ۱۳۸ هزار نفر است.

واکسن‌هراسان آزادانه تبلیغ می‌کنند

روند کاهشی آمار واکسیناسیون در ایران با وجود همه تلاش‌ها توسط دولت برای توسعه مراکز و افزایش ظرفیت تزریق روزانه در حالی اتفاق افتاده که گروه‌ها و افراد موسوم به واکسن‌ هراسان، آزادانه به تبلیغ و ترویج شعارهای خود می‌پردازند.

۲۰ آبان ماه بود که تجمع مخالفت با واکسیناسیون کرونا در قم با حضور عده‌ای برگزار شد.

این گروه ابتدا در مقابل ساختمان جامعه مدرسین حوزه علمیه قم تجمع کردند و در ادامه به طرف بیوت مراجع تقلید از جمله آیات مکارم شیرازی و علوی گرگانی، راهپیمایی کردند.

خبرگزاری ایسنا همان روز نوشت: «محل اخذ مجوز راهپیمایی هنوز مشخص نیست و مسئولان نیز به شکل رسمی در این زمینه اعلام مجوز نکردند؛ این گروه علیرغم اینکه رهبر معظم انقلاب اسلامی به عنوان مهمترین میزان و شاخص انقلاب اسلامی و همچنین مرجعیت دینی در کشور هم واکسن زدند و هم همگان را به واکسن زدن تشویق کردند و فرمودند که در این گونه موارد باید به امر متخصصان گردن نهاد، بازهم این گروه که متاسفانه خود را از طبقه مذهبی و ولایت مدار جامعه می دانند در این زمینه عدم پیروی از رهبر انقلاب را به شکل کاملا مشخص نشان دادند».

تجمع علیه واکسیناسیون در قم

خبرگزاری فارس هم در روز دوم آبان ماه امسال، در گزارشی به تجمع مخالفان واکسیناسیون اجباری در مقابل مجلس پرداخته است.

تجمع علیه واکسیناسیون اجباری در مقابل مجلس

این خبرگزاری نوشته است: جمعیتی حدود ۴۰۰، ۵۰۰ نفر از اقشار مختلف با در دست داشتن نوشته‌هایی با مضمون اعتراض به موضوع اجباری شدن واکسن کرونا در مقابل ساختمان مجلس ایستاده‌اند و با شعارهایشان از مسئولان مطالبه پاسخگویی می‌کنند: «نماینده ملت، بیا کنار ملت/ استقلال آزادی، نه به واکسن اجباری/ رسانه ملی، مناظره علمی/ آمار فوت واکسن، اعلام باید گردد/ کشتار دسته‌جمعی، نمی‌خوایم نمی‌خوایم…» در میان جمعیت، خانم جوانی که ماسک خاصی روی صورتش دارد، توجهم را جلب می‌کند؛ به ماسکش که در قسمت بینی و دهان قیچی شده، اشاره می‌کنم و می‌پرسم: با این کار، چه پیامی را می‌خواستید منتقل کنید؟ با لبخند می‌گوید: «گفته‌اند باید ماسک بزنید. خب، من هم ماسک زده‌ام دیگر!…»

واکسیناسیون عمومی حتما باید انجام شود

این جمله بالاترین مقام کشور در جمع مدیران رده بالاست که مسئولیت حفاظت از جان مردم بر عهده آنهاست. رهبر انقلاب چندی پیش با تاکید بر واکسیناسیون، بر قرنطینه هوشمند و رعایت مسائل بهداشتی هم تاکید کرده بودند.

 

برخی در ابتدا تصور می‌کردند گروه‌های واکسن هراس، از سوی نهادهای مذهبی خط می‌گیرند اما ۱۷ آبان ماه امسال، شورای هماهنگی گروه‌های فرهنگی حوزه علمیه قم در بیانیه‌ای اعلام کرد: « فراخوان و تجمعات افراد معدود علیه واکسن مورد تایید حوزه‌ها و حوزویان نیست».

در متین بیانیه که نخسه‌ای از آن در اختیار رسانه‌ها قرار گرفت آمده است: «از آنجا که بحث بیماری، دارو و واکسن مسئله‌ای تخصصی است و به حکم آیه شریفه «فاسئلوا أهل الذکر» در معنی عام آن غیرمتخصصین حق ورود به مسائل تخصصی را ندارند، از ورود به مباحث اختلافی آن اجتناب می کنیم ولی به نمایندگی از ده‌ها گروه فرهنگی و جهادی حوزوی و و بسیاری از اساتید و فضلای حوزه نکاتی را تقدیم مسئولان ملت شریف ایران و امت عزیز اسلام می نماییم همچنین جدا از مباحث علمی و ضرورت‌های عقلی پزشکی و بهداشتی پیشگامی مقام معظم رهبری در طریق واکسن ایرانی و تاکید بر مساله واکسیناسیون و ضرورت تأمین واکسن چه از طریق واردات و چه با تولید واکسن ایرانی را حجت شرعی و لزوم تزریق واکسن خصوصا واکسن ایرانی دانسته و همگان را در تاسی بر رفتار و اطاعت از گفتار ایشان دعوت می‌کنیم و به فتوای ایشان در رابطه با واکسن اجباری معتقدیم اگر حکومت اسلامی با ملاحظه مصالح عمومی کشور مقرراتی را اعلام کند همه باید عمل کنند».

با این همه مشخص نیست چرا واکسن هراسان و مخالفان واکسیناسیون عمومی، اینگونه آزادانه در هر شهر و در هر مکانی از خیابان روبروی مجلس تا درب خانه مراجع، آزادانه تجمع و دیگران را تشویق به واکسن نزدن می‌کنند.

البته این روزها که همه شخصیت‌های سیاسی، علمی و مذهبی بر واکسیناسیون عمومی تاکید دارند، بهانه و اعتراض این گروه‌ها به محدودیت‌هایی است که وزارت بهداشت برای افرادی در نظر گرفته که حاضر به واکسن زدن نیستند، محدودیت‌هایی که در گستره وسیع‌تر و سخت‌گیری بیشتری در کشورهای موفق در کنترل کرونا اجرایی شده است.

واکسن هراسان سوار بر موج‌های فیک‌نیوز

دکتر مسعود نقیبی روانشناس و محقق، در گفت‌وگو با پایگاه خبری تحلیلی دیدار قم معتقد است: «طیف‌های مختلفی از مردم، رفتاری شکننده دارند و ممکن است با دیدن تبلیغات سوء و غیر علمی واکسن هراسان، در حالیکه قصد مراجعه به مراکز واکسیناسیون را داشته‌اند، در یک لحظه تصمیم بگیرند که این کار را نکنند و به این ترتیب، ویروس کرونا، مجال بیشتری برای تکثیر و جهش داشته باشد».

به گفته این پژوهشگر حوزه رفتارشناسی، «فضای مجازی کارکردهای مثبت فراوانی دارد اما آسیب‌هایی را نیز به ویژه برای اقشاری که اهل مطالعه نیستند و صرفا بر پایه مطالب منتشر شده در شبکه‌های اجتماعی، قضاوت و تصمیم‌گیری می‌کنند به همراه داشته است که یکی از آنها، همین مسئله کرونا و واکسن است. کرونا به دلیل جدید و ناشناخته‌ بودن نسبت به سایر بیماری‌ها، موجی از اطلاعات درست و نادرست را هم با خود همراه کرده و همین مسئله سبب در هم آمیختن واقعیت و توهم شده است؛ مثلا گروه‌های واکسن هراس از یک یافته پژوهشی در دانشگاهی در یک کشور دور که ممکن است صرفا نتیجه‌ای آزمایشگاهی باشد، استدلال می‌کنند که واکسن موجب مرگ افراد می‌شود و فایده‌ای هم برای انسان ندارد، البته ممکن است اصل خبر هم دروغ باشد ولی در هر حال واکسن هراسان کشورهای مختلف، برای هم خوراک خبری و اطلاعاتی فراهم می‌کنند و به این ترتیب موج‌های پی در پی فیک‌نیوز و به دنبال آن توهم و ترس از واکسن هم جوامع را در می‌نوردند».

در پاندمی‌ها نمی‌توان عقیده شخصی در مورد واکسن داشت

دکتر محمدرضا قدیر، رئیس دانشگاه علوم پزشکی قم اما معتقد است همچنان باید در مقابل این جریان‌ها ایستاد و با اقدامات فرهنگی در کنار استدلال‌های علمی، سعی در اقناع افکار عمومی و تشویق آنها به واکسیناسیون داشت.

او در پاسخ به سوال خبرنگار پایگاه دیدار قم درباره میزان اقدامات صورت گرفته در این زمینه می‌گوید: «مجموعه سلامت استان قم از همان ابتدای شیوع کرونا، شفافیت را در دستور کار قرار داد و در ادامه و پس از ورود و تولید واکسن در ایران، در مسیر اقناع‌سازی جامعه هدف برای تزریق حداکثری واکسن تلاش کرده است؛ این اقدامات سبب شد موج مراجعه برای تزریق واکسن را در قم شاهد باشیم و همین امر یکی از عوامل عدم بروز مشکلات حاد برای افرادی بود که در پیک پنجم دچار این بیماری شدند از این رو انتظار داریم افرادی که هنوز تصمیم به تزریق واکسن نگرفته‌اند، هر چه سریع‌تر و بدون درنگ به مراکز تعیین شده مراجعه کنند».

قدیر درباره توهم تقابل طب سنتی و واکسن خاطرنشان می‌کند: «برخی به دروغ، طب نوین را طب غربی نامیده‌اند در حالیکه چیزی به نام پزشکی غربی و شرقی نداریم؛ طب نوین از قرن‌ها پیش شروع شده است، مثلا ابن سینا را یکی از بنیان‌گذاران این طب می‌نامند چرا که او پیش از تجویز دارو برای بیماران، آن را بر روی چند نفر داوطلب آزمایش می‌کرد تا آثار مختلف آن را ببیند، همان کاری که امروزه در آزمایشگاه‌های داروسازی و واکسن‌سازی و با عنوان کارآزمایی بالینی انجام می‌شود».

رئیس دانشگاه علوم پزشکی استان قم ادامه می‌دهد: « قبلا هم گفته‌ام که هیچگاه مخالف طب سنتی نبوده‌ام اما به این نکته هم ایمان دارم که تحصیلات آکادمیک دانشگاهی در این حوزه مهم است و اظهار نظر در زمینه امور پزشکی باید بر پایه مستندات علمی صورت بگیرد. واقعیت امروز این است که حدود ۹۰ درصد افرادی که هم اکنون در قم به خاطر کرونا بستری هستند یعنی حال عمومی آنها چندان مساعد نیست، واکسن نزده‌اند و این نشان‌دهنده تاثیر واکسیناسیون بر شدت بیماری و به تبع آن میزان مرگ و میر ناشی از کروناست البته در عین اینکه با واکسیناسیون اجباری مخالف هستم ولی نباید از این مسئله غفلت کنیم که در زمان شیوع بیماری‌های واگیردار، هر شخص نسبت به جامعه مسئولیت دارد و نمی‌تواند بگوید من واکسن نمی‌زنم و دوست دارم بیمار شوم».

  • نویسنده : صدرالدین فلاح